EN
TÜRKÇE
Poster - 0
R Aylaz
INONU UNİVERSITY FACULTY OF HEALTH SCİENCİES
GEBELERDE SİGARA KULLANIMI VE ZARARLARINA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ
R Aylaz
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
Giriş: Gebelikte sigara içilmesi gerek sağlıklı nesillerin yetişmesini engellemesi, gerekse anne ve bebek açısından gelişebilecek olumsuzluklara yol açabilmesi nedeniyle bir takım önlemlerin alınmasını gerektirir. Bu çalışma gebelerin sigara kullanma durumları ve bunu etkileyen faktörler, sigaranın gebelikteki zararları konusunda bilgi düzeylerini saptamak ve gebelikleri sırasında sağlık personelinden sigara konusunda bırakma önerisi ve yardım alma durumlarını saptamak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmada Malatya’da rastgele seçilen 6 Aile Sağlığı Merkezine (ASM) bağlı gebe kadınlardan seçilmiştir. Çalışma 15 Şubat- 20 Mayıs 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmaya 6 Aile Sağlığına bağlı 270 gebe kadın dahil edilmiştir. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyerek evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Ancak gebelerden 17 gebe araştırmaya katılmayı kabul etmediği için 253 gebe kadın araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikler soru formu ve kadınların sigara içme durumları, gebelikleri süresince sağlık personelinden sigara konusunda destek alıp almadıkları ve gebelikte sigara içmenin bebeğe olan zararlarını belirleyen 25 sorudan oluşmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzdelik, ortalama ve ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışmada önemlilik düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın yapılabilmesi için ASM’ler den yazılı izin ve araştırmaya katılan gebelerden sözel onam alınmıştır.
Bulgular: Gebe kadınların yaş ortalamaları 29.82±5.0, %25.2’si ilköğretim, %45.8’i lise mezunu, eşlerinin %49.5’i lise, %78.5’i ev hanımı, %33.6’sının ekonomik durumu kötü, %40.3’ü orta düzeyde, %51.4’ünün eşi sigara içmekte, gebelerin %14.5’i gebeliği süresince sigara içtiği, gebeliğinde sigara içenlerin %78’i sağlık personeli tarafından sigarayı bırakma önerisi aldığı tespit edilmiştir. Gebe kadınların %75.2’si içtiği sigaradan dolayı bebeğini kaybedeceğini, %77.8’i doğumsal anormalliği olan bebek doğurabileceğini, %30.0’ı içtikleri sigaranın bebeklerinin ileriki yaşamlarında sağlıklarını olumsuz etkileyeceği konusunda bilgilerinin olduğunu belirtmişlerdir. Gebelikte sigara içme ile kadınların demografik verilerinin karşılaştırıldığında; eğitim ve ekonomik durumu ile sigara içme arasında önemli bir ilişki bulunmamasına rağmen sigarayı daha çok ilköğretim mezunu (%25.2) ile ekonomik durumu kötü ve orta (%73.9) düzeyde olan kadınların içtiği saptanmıştır. Yaş ile sigara içme arasındaki fark istatiksel olarak önemli bulunmuştur yaşları 18-28 yaş grubundaki kadınların daha çok içtikleri belirlenmiştir.
Sonuç: Sigara içen gebelerin çoğunluğunun içtikleri sigaraya bağlı bebeklerini kaybedeceklerini bildikleri ancak bebeğinin ileriki hayatlarını olumsuz etkileyebileceği konusunda bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır. Sağlık personeli doğum öncesi bakım sırasında sigara konusunda danışmanlık yapmalı ve gebelikte sigara kullanımını azaltmak için girişimlerde bulunmaları önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Gebe, sigara, hemşire